ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΔΡΑΣΗΣ
Αγαπητοί εκπαιδευτικοί,
Σας καλωσορίζουμε και αυτήν τη σχολική χρονιά στο Πρόγραμμα «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑ.Λ. – Σχέδια Δράσης». Μετά την Πιλοτική Φάση 2017 – 2018 και τη Φάση Διεύρυνσης 2018-2021, το ΝΟΗΣΙΣ ως Φορέας Διαχείρισης των χρηματοδοτούμενων Σχεδίων Δράσης, στηρίζει και φέτος κάθε ένα από τα 406 ΕΠΑ.Λ. της χώρας, που επιθυμεί να υποβάλει πρόταση για το τρέχον έτος 2021-2022.
Τα Σχέδια Δράσης, ως ένας από τους Πυλώνες του Προγράμματος «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑ.Λ.» σκοπό έχουν την ανάπτυξη της προσωπικότητας, της κοινωνικότητας, των δεξιοτήτων, της συνεργασίας μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών. Είναι μέθοδος ομαδικής διδασκαλίας στην οποία συμμετέχουν αποφασιστικά όλοι. Εξελίσσεται ανάλογα με την εκάστοτε κατάσταση και τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων. Η μάθηση πηγάζει από την εμπειρία, την οποία αποκτούν τα μέλη από την ενεργό συμμετοχή τους στις διαδικασίες. Στόχος είναι ο εμπλουτισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, η επαύξηση του κύρους και της ελκυστικότητάς της, η ανακατασκευή προκαταλήψεων και η εξωστρέφεια.
Συγκεκριμένα, τα Σχέδια Δράσης είναι Projects τύπου STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Μathematics), αλλά αφορούν και κοινωνικά θέματα, δράσεις πολιτισμού και ψυχαγωγίας στο πλαίσιο των οποίων δημιουργείται εκπαιδευτικό υλικό με τη μέγιστη εμπλοκή των μαθητών με βάση τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους. Ένα Σχέδιο Δράσης δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια επιπλέον δραστηριότητα η οποία επιβαρύνει την εκπαιδευτική διαδικασία και το πρόγραμμα, αλλά ως ένας τρόπος οργάνωσης μιας ομάδας μαθητών, μιας τάξης ή ολόκληρης της σχολικής μονάδας που υλοποιεί μια εξελικτική διαδικασία μάθησης, συνεργασίας, συμμετοχικής ευθύνης και αυτοβελτίωσης.
Τη γενική ευθύνη υλοποίησης έχουν κατά βάση ο Υπεύθυνος Έργου και ο Διευθυντής σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους καθηγητές και την Σχολική Επιτροπή της εκάστοτε σχολικής μονάδας. Η ενεργός συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε κάθε στάδιο του σχεδιασμού, η συλλογική λήψη αποφάσεων, ο διαμοιρασμός αρμοδιοτήτων και η ανάπτυξη σχέσεων ισοτιμίας και συνεργασίας ενισχύουν την αποδοχή, την εγκυρότητα και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΡΑΣΗΣ
Οι Δράσεις είναι ωφέλιμο να συμβαδίζουν με τα τρέχοντα κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά και εργασιακά θέματα τοπικού ή γενικού χαρακτήρα.
Ενδεικτική θεματολογία Σχεδίων Δράσης:
Τέχνες- Πολιτισμός: Μελέτη τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς, παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, θεατρικές παραστάσεις, μουσικές παραστάσεις, ζωγραφική, έκθεση φωτογραφίας, συντήρηση έργων τέχνης, graffiti κ.ά.
Τεχνολογία: Ρομποτική στην καθημερινή ζωή, δημιουργία εφαρμογής κινητού για άτομα που χρήζουν βοήθειας, τρισδιάστατη εκτύπωση αντικειμένων και επιγραφών για το σχολείο, αναβάθμιση ιστοσελίδας σχολείου, μακέτες με εξελιγμένους τεχνολογικούς εξοπλισμούς, ψηφιακά μονοπάτια, εξ΄ αποστάσεως έλεγχος οχήματος, μετατροπή συμβατικού οχήματος σε ηλεκτροκίνητο, έξυπνο σπίτι κ.ά.
Περιβάλλον: Κατασκευή κήπου, θερμοκηπίου, δράσεις ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας μέσω διαχείρισης και αξιοποίησης ανακυκλώσιμων υλικών, δημιουργία βιοδιασπώμενων καθημερινών αντικειμένων, εναλλακτικοί τρόποι θέρμανσης, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ατμοσφαιρική ρύπανση, σεισμοί- πρόγνωση και προστασία, αρωματικά φυτά και βότανα της παράδοσής μας, οικοσύστημα του τόπου, αλλοίωση τοπίου κ.ά.
Υγεία: Ημερίδα ενημέρωσης για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, βιωματικά εργαστήρια ψυχικής υγείας, πρώτες βοήθειες, πρόληψη, ταυτότητα φύλου- σεξουαλική ταυτότητα, οργάνωση αιμοδοσίας κ.ά.
Επιχειρηματικότητα: Δημιουργία εικονικής επιχείρησης, business plan, επαγγελματικός προσανατολισμός και διασύνδεση με την αγορά εργασίας, παραγωγή βιολογικών προϊόντων, εξάσκηση σε δεξιότητες σχετιζόμενες με τους Τομείς Ειδικοτήτων κ.ά.
Άλλο: Συλλογή και εικονική παρουσίαση παραδοσιακών τοπικών συνταγών μαγειρικής, κατασκευή χώρου ανάπαυλας στον προαύλιο χώρο, δημιουργικές γωνιές, εικαστική εγκατάσταση στο δημαρχείο της περιοχής, οργάνωση ομαδικών παιχνιδιών, κυκλοφοριακή αγωγή κ.ά.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ
Ένα Σχέδιο Δράσης στο πλαίσιο του Μ.Ν.Α.Ε. μπορεί να αποτελείται από μία ή περισσότερες Υποδράσεις (υλοποιήσιμες ενέργειες- αντικείμενα) και χρειάζεται να φέρει τα ακόλουθα στοιχεία:
Καταρχάς, τον Τίτλο του Σχεδίου Δράσης.
- Τους λόγους που επιβάλλουν την υλοποίηση της Δράσης.
Καταγράφονται οι λόγοι που επιβάλλουν την υλοποίηση της δράσης με βάση τις ιδιαιτερότητες και τα δεδομένα της σχολικής μονάδας, καθώς και τις ανάγκες των μαθητών. Οι δράσεις που θα σχεδιαστούν ωφέλιμο είναι να συμπληρώσουν, να υποστηρίξουν, να ενισχύσουν τα αποτελέσματα της συστηματικής διερεύνησης και τις καλές πρακτικές που τυχόν έχουν αναπτυχθεί στο σχολείο τα προηγούμενα έτη στο πλαίσιο του «Μ.Ν.Α.Ε- Σχέδια Δράσης» και όχι μόνο.
- Τα άτομα που είναι υπεύθυνα για κάθε Υποδράση.
Μέγιστος αριθμός μαθητών Α΄ Λυκείου, χωρίς να αποκλείεται η συμμετοχή μαθητών της Β’ και Γ΄ τάξης, οι συνεργαζόμενοι καθηγητές και οι αρμοδιότητες των προσώπων.
- Τα συνεργαζόμενα σχολεία, άτομα και φορείς για την υποστήριξη και υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης.
Συνεργασία με τοπικούς φορείς, επιχειρηματίες, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, γονείς, συμβούλους, ακαδημαϊκούς, ερευνητές. Ενεργοποίηση καλλιτεχνών, σκηνοθετών, έμπειρων τεχνιτών και εθελοντών στο πλαίσιο της Δράσης.
4.Τον τίτλο και τον σκοπό κάθε Υποδράσης.
Ως Σκοπός νοείται η διατύπωση της γενικής πρόθεσης του Project, δηλαδή, προσδιορίζει σε γενικές γραμμές αυτό που επιδιώκει το Σχέδιο Δράσης.
5.Τους στόχους που επιδιώκονται. Οι στόχοι πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, σαφείς, ρεαλιστικοί και εφικτοί.
Οι εκπαιδευτικοί στόχοι εξειδικεύουν τον εκπαιδευτικό σκοπό και περιγράφουν με ακρίβεια τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα κάθε εκπαιδευτικού σταδίου υλοποίησης. Τα αποτελέσματα πρέπει να προσδιορίζονται κατά τρόπο παρατηρήσιμο και συνεπώς ελέγξιμο, ώστε να μπορεί να αποτιμηθεί ο βαθμός στον οποίο επιτυγχάνονται. Γι΄΄ αυτό έχουν μεγάλη σημασία τα ρήματα που χρησιμοποιούνται στην περιγραφή των στόχων.
Οι μαθητές να:
Προβληματίζονται ,παρατηρούν, απομονώνουν, καταγράφουν, οργανώνουν- ομαδοποιούν, ταξινομούν, διακρίνουν, ερευνούν, διατυπώνουν ερωτήματα, ερμηνεύουν, συνθέτουν, επιλέγουν, επεξηγούν, αξιολογούν, παρουσιάζουν, εφαρμόζουν, κατασκευάζουν, παράγουν, αναπαράγουν, πειραματίζονται, τροποποιούν, συνδέουν, οικειοποιούνται, συσχετίζουν, παρεμβαίνουν, μοντελοποιούν, συνθέτουν, συμμετέχουν, συνεργάζονται, κ.α.
6.Την περιγραφή των συγκεκριμένων δράσεων που θα υλοποιηθούν από το σχολείο για επίτευξη των στόχων.
Χρειάζεται να αποτυπώνεται με σαφήνεια η φύση του αντικειμένου της κάθε υποδράσης, η πορεία και η εμπλοκή των μαθητών σε κάθε βήμα. Κατά την περιγραφή των σταδίων εξέλιξης, είναι απαραίτητη η αποτύπωση και δικαιολόγηση της αναγκαιότητας όσων στοιχείων αγοραστούν. Με σαφήνεια ορίζονται τα Παραδοτέα- αποτελέσματα της εκάστοτε υποδράσης, στα οποία θα πρέπει να είναι σαφής η μαθητική εμπλοκή, να αντικατοπτρίζονται οι σχετικές δαπάνες και η μορφή με την οποία θα αναρτηθούν στην πλατφόρμα του Προγράμματος. παραδοτέα»
- Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και προβολής του Σχεδίου Δράσης.
Ο σχεδιασμός του χρονοδιαγράμματος πρέπει να είναι ρεαλιστικός, να λαμβάνει δηλαδή υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες και δυνατότητες της σχολικής μονάδας.
- Τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό- μέσα και υπηρεσίες που θα χρειαστούν και καλύπτονται από τον συνολικό Προϋπολογισμό του Έργου.
Το εύλογο κόστος εξοπλισμού και υλικών, επισκέψεων, επιμορφώσεων, αναλώσιμων υλικών, εποπτικών μέσων, τεχνολογικού εξοπλισμού, υπηρεσιών μεταφοράς, τραπεζικών εξόδων, εξόδων λογιστή κ.ά.
- Την Προβολή- Διάχυση των αποτελεσμάτων του Έργου.
Είναι απαραίτητο, μέρος του προϋπολογισμού να κατευθύνεται στην χρηματοδότηση ενεργειών προβολής. Οι ενέργειες επικοινωνίας των αποτελεσμάτων της Δράσης μπορούν να πραγματοποιηθούν:
Στο σχολικό περιβάλλον και στο περιβάλλον των υπόλοιπων σχολείων (Ημερίδα, Έκθεση).
Στις τοπικές κοινωνίες, πλατείες.
Σε πανελλαδικό επίπεδο με ιστοσελίδες και βίντεο στο διαδίκτυο.
Με δημοσιεύματα και προβολή στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Μέσω διαδικτυακών συναντήσεων και ημερίδων.
Με ανάρτηση στην επίσημη ιστοσελίδα του προγράμματος «Μ.Ν.Α.Ε.- Σχέδια Δράσης».
Με αποστολή έντυπου ή ηλεκτρονικού υλικού προβολής του Σχεδίου Δράσης ή πρόσκλησης ατόμων και φορέων σε εκδήλωση.
ΥΠΟΒΟΛΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ- ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Το ΝΟΗΣΙΣ ως Φορέας Διαχείρισης των Σχεδίων Δράσης αποστέλλει πρόσκληση συμμετοχής στα ΕΠΑΛ στις αρχές κάθε εκπαιδευτικού έτους, ορίζοντας το ύψος του Προϋπολογισμού κάθε χρονιά, το χρονικό διαστήματα υποβολής Προτάσεων και το χρονικό όριο υλοποίησης.
Οι σχολικές μονάδες καταθέτουν ηλεκτρονικά και ταχυδρομικώς το Τεχνικό Δελτίο και τον Προϋπολογισμό του Έργου.
Η Ομάδα Έργου επεξεργάζεται τα έγγραφα και βρίσκεται σε επικοινωνία με τη σχολική μονάδα και τις σχολικές επιτροπές.
Το Σχέδιο Δράσης εγκρίνεται. Η καταβολή της Α΄ δόσης της χρηματοδότησης γίνεται σε συνεργασία με τη Σχολική Επιτροπή.
Από τη στιγμή που η σχολική μονάδα λαμβάνει την έγκριση, έχει τη δυνατότητα να ξεκινήσει την υλοποίηση των δράσεων. Ο/η Υπεύθυνος/η Έργου του κάθε ΕΠΑΛ οργανώνει την ομαδική διαδικασία στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και δίνει κατευθυντήριες γραμμές. Σε οποιαδήποτε χρονική φάση προκύψει ζήτημα στην υλοποίηση, θα πρέπει απαραίτητα να επικοινωνήσει με το ΝΟΗΣΙΣ ώστε να επιλυθεί η όποια δυσκολία. Καθώς η υλοποίηση προχωρά και η ανάγκη προμήθειας υλικών συνεχίζεται, μπορεί να αποστείλει αιτιολογημένο ηλεκτρονικό αίτημα στο Φορέα για την καταβολή των υπόλοιπων χρηματικών δόσεων. Εξίσου σημαντικό είναι επίσης, ο Φορέας να είναι ενήμερος για αλλαγές που πιθανό χρειαστεί να γίνουν σε ό,τι αφορά κυρίως τις δαπάνες.
Παράλληλα, ο/η Υπεύθυνος/η Έργου συνεργάζεται με το Φορέα Διαχείρισης, ώστε να ανταποκριθεί στα ζητούμενα του Προγράμματος. Συγκεκριμένα, οφείλει σε μηνιαία βάση να ενημερώνει το Φορέα για την εξέλιξη του Έργου, μέσω των ακόλουθων ενεργειών που προβλέπονται:
- Ανάρτηση Παραδοτέων στην πλατφόρμα του προγράμματος, όπως αυτά δηλώθηκαν και εγκρίθηκαν στο Τεχνικό Δελτίο που έχει αποσταλεί στο ΝΟΗΣΙΣ.
- Ανάρτηση Μηνιαίων Αναφορών.
- Ανάρτηση Τιμολογίων με όλα τα απαραίτητα στοιχεία και αποδεικτικά.
- Εφόσον, έχει αναρτηθεί το σύνολο του ανωτέρου υλικού που πιστοποιεί την υλοποίηση και ολοκλήρωση του Σχεδίου Δράσης, η σχολική μονάδα έχει ως τελική υποχρέωση να αποστείλει τη Βεβαίωση Ολοκλήρωσης Έργου/ Ετήσια Έκθεση Αποτελεσμάτων. Το έγγραφο αυτό συμπληρώνεται από τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς, συνυπογράφεται από Διευθυντή και Υπεύθυνο Έργου και σφραγίζεται. Συνιστά το τελικό επίσημο έγγραφο που αποστέλλεται στο ΝΟΗΣΙΣ σε προκαθορισμένη ημερομηνία. Σε αυτό καταγράφονται και επιβεβαιώνονται τα Παραδοτέα- τα αποτελέσματα όσων έχουν χρηματοδοτηθεί. Η Ετήσια Έκθεση Αποτελεσμάτων, επίσης αποτυπώνει τυχόν βραβεύσεις των Δράσεων, παρεκκλίσεις του αρχικού σχεδιασμού και αναθεωρήσεις του σχεδίου, επιδράσεις από τις υγειονομικές συνθήκες και τους φυσικούς περιορισμούς, τον βαθμό ικανοποίησης της εκπαιδευτικής κοινότητας από την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης, την ενεργό συμμετοχή των μαθητών, τη γενική εκτίμηση της επιτυχίας του Σχεδίου Δράσης, τις προοπτικές κ.α.
Το ΝΟΗΣΙΣ έχει την υποχρέωση να πραγματοποιήσει δειγματοληπτικούς ελέγχους σε Σχέδια Δράσης- ΕΠΑΛ, είτε με επιτόπια επαλήθευση, είτε με διαδικτυακή συνάντηση κατά τη διάρκεια υλοποίησης, είτε αφού έχουν ολοκληρωθεί τα Έργα. Στο τέλος κάθε εκπαιδευτικής χρονιάς και αφού παρέλθει η επίσημη ημερομηνίας λήξης υλοποίησης των Σχεδίων Δράσης, πραγματοποιεί έλεγχο όλων των παραπάνω στοιχείων των σχολικών μονάδων με σκοπό να επιβεβαιώσει επίσημα ως Φορέας Διαχείρισης την υλοποίηση.
«ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ…»
Μετά από τρία έτη γεμάτα Δράση, αποδείχθηκε το πως η Επαγγελματική Εκπαίδευση της χώρας αγκάλιασε το Πρόγραμμα αυτό. Οι φωτογραφίες, τα βίντεο και όλο το υλικό που έχει λάβει ο Φορέας από τα Παραδοτέα των σχολικών μονάδων μαρτυρούν τη σημαντικότητα της ομαδικής συνεργασίας και της ενεργούς εμπλοκής των μαθητών ως πρωταρχικά εργαλεία δημιουργίας και αποτελεσματικότητας. Η εμπειρική μέθοδος μάθησης κέρδισε.. και αναδείχθηκε ως το καρποφόρο μέλλον της εκπαίδευσης. Η ευρύτερη κοινωνία αναγνώρισε το πολύτιμο έργο που συντελείται στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και οι εγγραφές νέων μαθητών, σύμφωνα με δεδομένα, αυξήθηκαν. Το ΝΟΗΣΙΣ ως Φορέας Διαχείρισης των Σχεδίων Δράσης συνεχίζει με αμείωτο ζήλο να υποστηρίζει τα Επαγγελματικά Λύκεια σε κάθε βήμα και κάθε ενέργεια δημιουργικότητας, καινοτομίας και εξωστρέφειας. Η επιτυχία του Προγράμματος αυτού είναι επιτυχία όλων.